Engelli Emeklilik Şartları Nedir?

Engelli emeklilik, belirli oranda engel durumu bulunan çalışanlara tanınan özel bir emeklilik hakkıdır. Gerekli prim gün sayısı ve çalışma süresi, engel oranına göre farklılık gösterebilir.

Bireysel Emeklilik

23 Aralık 2025

5 dakika

Engelli bireyler, çalışma hayatında hem fiziksel hem de psikolojik olarak daha fazla çaba harcar. Bu nedenle sosyal güvenlik sistemi, engelli emeklilik şartlarını iyileştirerek onların daha erken emekliliğe erişebilmesini destekler. Çünkü engelli bireylerin istihdamı, toplumsal eşitliğin güçlenmesi, bağımsız yaşam olanaklarının artması açısından büyük önem taşır.

Engelli bireyler çalışma hayatında pek çok zorlukla karşılaşsalar da yasal hakları sayesinde gelir güvencesi elde eder, uzun vadede sosyal koruma altına girerler. Ancak sağlık durumları, çalışma koşulları ve iş gücü kaybı oranı gibi faktörler uzun vadede yıpranma payını artırır. Yani fiziksel veya zihinsel engeller nedeniyle uzun süreli çalışmak her zaman mümkün olmayabilir. Engelli emeklilik şartlarıyla oluşturulan sistem ise hem sosyal adaletin sağlanmasını hem de engelli bireylerin yaşam kalitesinin korunmasını hedefler. Mevzuata göre belirlenen prim gün sayısı ile sigortalılık süresi tamamlandığında engellilik oranına göre erken emekli olma hakkı doğar. Böylece çalışan engelliler, engelli emeklilik şartlarından yararlanarak daha adil ve sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sisteminden yararlanabilir.

Yeni Engelli Emeklilik Yasası Nedir?

Yeni engelli emeklilik yasası, özel gereksinimli çalışanlara erken emeklilik hakkı tanıyan, engellilik oranı ile sigorta geçmişine göre farklılaşan düzenlemeleri içeren mevzuat değişikliklerini kapsar. Engelli emeklilik şartlarının temel amacı, çalışma gücünü kaybetmiş kişilerin sosyal güvenlik güvencesine daha erken erişmesini sağlamaktır. SGK düzenlemelerine göre çalışma gücünde %40 ve üzeri kayıp oranına sahip çalışanlar belirli prim ile sigortalılık koşullarını sağladıklarında erken emeklilik hakkından yararlanabilmektedir. Malulen emeklilik için ise en az %60 çalışma gücü kaybı ile başvuru tarihinde belirli bir prim ödenmişlik şartı aranır.

Yeni yasaya göre engelli emeklilik şartları, sigorta giriş tarihinin kalkması ve fiili prim ödeme gün sayısına göre uygulama farklılıkları getirir. 2025 itibarıyla uygulamaya giren engelli emeklilik şartları, güncellenen uygulamalar hakkında SGK ve mali müşavirlik raporları da yenilenmiştir.

Raporlarda hangi sigorta statüsünde (4A/4B/4C/BAĞ-KUR vb.) hangi koşulların geçerli olduğunu açıkça belirtilir. Bu sayede hangi gruba girip ne şekilde emekli olduğunuzu görebilirsiniz. Yani yeni engelli emeklilik şartları, çalışma gücündeki kayıp oranına göre erken emekliliği mümkün kılar. Engelli emeklilik şartları, maluliyet hâllerinde ise daha yüksek oran ve prim gün sayısı şartları aranmasını düzenleyerek hak sahipliğini mevzuatla netleştirir. Engelli emeklilik şartlarını karşıladığınızda hak talebinde bulunmak ve hesaplama süreci için resmi başvuru değerlendirme yetkisi ise SGK’dadır, başvuruları online olarak da yapabilirsiniz.

Engelli Emeklilik Şartları Değişti mi?

2025 yılı itibarıyla engelli emeklilik şartları kökten değişti. 15 Ocak 2025 itibarıyla vergi dairesinden alınan engelli indirim belgesi tamamen kaldırıldı ve tek yetkili kurum SGK Sağlık Kurulu oldu. Yapılan güncellemeler, sosyal güvenlik sisteminde norm ve standart birliği sağlarken 2008 öncesi sigortalılar dahil herkes için aynı kriterler uygulanmaya başlandı. Özellikle SGK’nın yürüttüğü çalışmalar sayesinde artık başvuru süreçleri e-Devlet üzerinden tek tıkla başlatılabilir, daha kısa sürede tamamlanabilir.

Yeni yasaya göre engelli emeklilik şartları, kişilerin çalışma gücü kaybı oranına göre standartlaştırıldı, 2008 öncesi ve sonrası sigorta giriş ayrımı tamamen kalktı. Bu da uzun yıllar çalışmış ancak vergi indirimiyle kolay emekli olan kişilerin artık sadece SGK’nın yeni prim günlerini tamamlaması anlamına geliyor. Ayrıca yapılan düzenlemelerle birlikte, engelli emeklilik şartları açısından en büyük yenilik raporun sadece SGK Sağlık Kurulu’ndan alınmasıdır. Önceden vergi dairesi raporuyla emekli olunurken artık tüm raporlar SGK tarafından verilecek ve eski raporlar geçersiz sayılacak. Söz konusu değişiklik, binlerce kişinin emeklilik hakkına ulaşmasını standartlaştırarak süreci kolaylaştırmayı hedefliyor.

Değişikliklerin diğer önemli sonucu, engelli emeklilik şartları yönünden vatandaşlar arasında fırsat eşitliğinin sağlanmasıdır. Özellikle 4A / 4B statüsündeki sigortalılar için yapılan değişiklikler, farklı grupların da erken yaşta emekliliğe erişimini kolaylaştırır. Aynı zamanda SGK il müdürlüklerinde oluşturulan özel danışma birimleri sayesinde engelli bireyler sürece dair tüm adımları daha bilinçli bir şekilde takip edebilir.

2025 yılında yürürlüğe giren düzenlemelerle birlikte engelli emeklilik şartları artık hem daha net hem de daha kapsayıcıdır. Yeni sistem, erişilebilir başvuru süreçleri, güncellenmiş sağlık değerlendirme ölçütleri, dijital takip kolaylığı sayesinde engelli çalışanların sosyal güvenlik haklarından en verimli biçimde yararlanabilmelerini sağlar.

Engelli personel emeklilik şartları, kamu veya özel sektörde çalışan tüm sigortalı bireyler için geçerlidir. Bu kapsamda 4A, 4B, 4C statüsündeki çalışanlar, SGK Sağlık Kurulu’ndan aldıkları çalışma gücü kaybı oranına göre farklı koşullarda emekli olabilir. Özellikle %40 ve üzeri kayıp oranı bulunan çalışanlar için engeli emeklilik yaş şartı aranmaz, erken emekliliğe ayrılma hakkı tanınır.

2008 Öncesi Engelli Emeklilik Şartları Neler?

2008 öncesi engelli emeklilik şartları, 15 Ocak 2025 tarihine kadar farklı oran, prim gününü kapsardı, ancak yeni düzenlemeyle sigortalılık tarihi artık bir şart değil. Önceki kanun maddelerine göre ağır engelliler, orta engelliler ve hafif engelliler için prim günleri ile sigortalılık süreleri günümüzden çok daha düşüktü. 2008 öncesinde yürürlükte olan engelli emeklilik şartlarında engelli bireylerin erken emekli olabilmeleri için vergi dairesinden alınan engellilik oranı esas alınırdı. Dolayısıyla dönemde engellilik oranı, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yetkilendirilmiş sağlık kurullarının verdiği raporlara göre belirlenirdi.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ndan önce geçerli olan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu ve 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu kapsamında her statü için farklı engelli emeklilik şartları uygulanmıştır. Yani engelli emeklilik şartları, engel oranına bağlı olarak üç temel kademede değerlendirilmiştir. %40-59 arası, %60-79 arası ve %80 üzeri engel oranı çerçevesinde belirlenir, her oran hem prim günü hem de sigortalılık süresi açısından farklı haklar sağlardı. Ancak bu tablo 7538 sayılı Kanunun kapsamında 15 Ocak 2025 itibarıyla tamamen kaldırılmıştır. 2025 Ocak ayına kadar istenen 2008 öncesi engelli emeklilik şartları ise şunlardır:

%80 ve üzeri engellilik oranına sahip bireyler, 15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 prim günü doldurduklarında emekliliğe hak kazanabilir.

%60 -%79 arası engellilik oranına sahip kişiler için sigortalılık süresi 18 yıl, prim günü ise 4000 gün olarak belirlenir. Bu grup genellikle orta düzey engellilik kapsamında değerlendirilir, çalışma hayatına devam edebilme olasılığı bulunan bireyleri kapsar.

%40 - %59 arası engellilik oranı olan bireylerde ise 20 yıl sigortalılık süresi, 4400 prim günü şartı aranır. Çalışma kapasitesinin önemli ölçüde kısıtlandığı ama tamamen kaybedilmediği durumlarda geçerlidir.

Yukarıdaki şartlar sadece 15 Ocak 2025’ten önce başvuranlar için geçerlidir. Günümüzde ise 2008 öncesi/2008 sonrası ayrımı kalktığı için herkes için aynı şartlar geçerlidir.

2008 öncesi uygulamada dikkat çeken diğer unsur, malulen ayrılma ile engelli emekliliği arasındaki farktır. Malulen emekli olma, çalışma hayatına başladıktan sonra engel durumu oluşan bireyleri kapsarken engelli emeklilik şartları doğuştan veya sigorta öncesi engeli bulunan kişilere yöneliktir. Bu ayrım başvuru süreçlerini, hak kazanma koşullarını doğrudan etkiler.

2008 Sonrası Engelli Emeklilik Şartları Neler?

2008 sonrası engelli emeklilik şartları, engellilik oranına, sigorta türüne ve prim gün sayısına göre uyumlu, daha esnek şekilde uygulanır. Ağır, orta, hafif engelliler için ayrı düzenlemeler vardır, prim günleri ile sigortalılık süreleri daha erişilebilirdir. Yapılan düzenlemeler, engelli bireylerin erken emekli olma hakkını daha ulaşılabilir kılarken sosyal güvenlik sistemi içinde dengeli prim yükü oluşturur. Sigortalılık süresi ile prim günü kriterleri engellilik derecesine göre çeşitlendirilir. SGK engelli emeklilik şartları 2025 kapsamında ayrıca, engelli bireylerin çalışma hayatını etkilemeden emekliliğe ayrılma haklarından faydalanabilmesi hedeflenir. Maddeler ise şöyledir:

Ağır engelliler (%60 ve üzeri): 15 yıl sigortalılık ve 3700 prim günü ile emekli olabilir. Bireyler için prim gün sayısı daha düşüktür, erken emekliliğe ayrılma avantajları sağlanır.

Orta engelliler (%50–59): 16 yıl sigortalılık, 3700 prim günü gerekir. Oranlar, orta dereceli engellilerin hem çalışabilmesini hem de emekli olma haklarından yararlanabilmesini dengeler.

Hafif engelliler (%40–49): 18 yıl sigortalılık ile 4100 prim günü ile emekli olunur. Prim ve süreler, ağır engellilere göre daha yüksektir ancak uygulanabilir seviyededir.

Sigorta türüne göre

4A (SSK) çalışanları: 2008 sonrası engelli emeklilik şartları kapsamında SSK’lı işçiler engellilik oranına bağlı olarak belirli prim gününü ve sigortalılık süresini doldurduğunda yaş şartı aranmadan emekli olabilir. Örneğin; %60 ve üzeri engellilik oranı bulunan çalışan, 15 yıl sigortalılık süresi, 3700 prim günüyle emekliliğe hak kazanır.

4B (Bağ-Kur) sigortalıları: Kendi adına veya bağımsız çalışan engelliler için prim gün şartı daha yüksektir. %60 arası engellilik oranına sahip bir Bağ-Kur’lu, 15 yıl sigortalılık süresi, 3960 prim gününü tamamladığında engelli emekliliğinden yararlanabilir. 4B engelli emeklilik şartlarına göre Bağ-Kur sisteminde primlerin kesintisiz yatırılmış olması zorunludur. Bağkur engelli emeklilik şartları 2025’e göre Bağ-Kur kapsamında çalışan engelli birey,%40-%49 engel oranına sahipse 4680 prim günü ile emekli olabilir.

4C (Emekli Sandığı – Memurlar): Kamu görevlileri arasında yer alan engelli bireyler için 2008 sonrası girişli olanlar malulen emeklilik hükümlerine tabidir, %60 ve üzeri çalışma gücü kaybı + 1.800 prim günü (kademeli olarak 5.400 güne kadar) gereklidir. Yaş şartı aranmaz, ancak SGK sağlık kurulundan alınacak engelli raporu ile erken emeklilik şartları karşılanmalıdır.

Çalışma hayatında geleceği güvence altına almak, sadece bugünü değil yarınları da planlamaktan geçer. Engelli bireyler için sağlanan erken emekli olma avantajları, hayatın ilerleyen dönemlerinde maddi istikrarın temellerini oluşturur. Ancak SGK gelirinin yanı sıra birikimlerinizi değerlendirerek daha güçlü bir gelecek kurmanız da mümkün. Türkiye Hayat Emeklilik’in Bireysel Emeklilik ürünleri, düzenli katkı paylarıyla birikimlerinizi büyütmek, devlet katkısından yararlanmak isterseniz sizin için avantajlı çözümler sunar. Siz de bugünden geleceğinizi planlayın, Türkiye Hayat Emeklilik’in güvenilir BES ürünleriyle tasarruf edip istirahat döneminde ekonomik özgürlüğünüzü koruyun.

Engelli Emeklilik Şartları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Engelliler Kaç Yaşında Emekli Olur?

Engelli emeklilik yaş şartı aranması gibi bir durum söz konusu değildir. Sigortalılık süresi ile prim gün sayısı tamamlandığında engellilik oranına göre yaş beklemeden emekli olunabilir. Engel oranına göre 15-16-18 yıl çalışma şartına göre en erken 33-34-38 yaşında emekli olmak mümkün.