Bireysel Emeklilik Sıkça Sorulan Sorular

Medeni hakları kullanma ehliyetine haiz kişiler ile 18 yaşından büyük herkes katılabilirken, 18 yaşından küçükler kanuni temsilci imzası ile katılımcı sıfatıyla katılabilmektedir.

Sosyal Güvenlik Sistemi'nin tamamlayıcısı olarak, bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlayarak refah düzeylerinin yükseltilmesi, ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratarak istihdamın artırılması ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmasıdır.

Bireysel Emeklilik Sistemine giriş tarihinden itibaren en az 10 yıl sistemde kalmak koşulu ile 56 yaşını tamamladıktan sonra emekliliğe hak kazanır.

Katılımcının seçmiş olduğu plana göre tutar değişebilir, ödemelerin üst bir limiti bulunmamaktadır.

Emeklilik sözleşmesi süresi içinde katkı payı ödemesine ara verilebilir, vadesinde ödenmeyen katkı payının ödeme tarihini müteakip üç ay içinde ilgili hesaba herhangi bir ödeme yapılmaması durumunda ilgili sözleşmede ödemeye ara verildiği kabul edilir.

Aynı şirkette ya da farklı şirketlerde birden fazla emeklilik sözleşmesine sahip olunabilir.

Devlet katkısına hak kazanmak oranları Bireysel Emeklilik Sistemi’nde geçirilen süreye göre değişmektedir.

Katılımcı Bireysel Emeklilik Sisteminden istediği zaman ayrılabilir. Ancak bu durumda emekli olmanın getirdiği avantajlardan yararlanamayacaktır. 10 yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlara yapılan ödemelerin ve hak edilen devlet katkısının içerdiği irat tutarı %15, 10 yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlara yapılan ödemelerin ve hak edilen devlet katkısının içerdiği irat tutarı %10 oranında stopaj kesintisine tabidir. Emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin ve devlet katkısının içerdiği irat tutarı %5 oranında stopaj kesintisine tabidir.

Emeklilik yatırım fonlarının kazançları gelir vergisi ve kurumlar vergisinden istisnadır. Mevduat fonlarında %15 stopaj vergisi vardır ancak emeklilik yatırım fonlarında stopaj vergisi bulunmamaktadır.

Birikimlerinizi faizsiz büyütebilirsiniz, Faizsiz bireysel emeklilik planlarımız ile İslami finans esaslarına göre alım satımına izin verilmiş, faizsiz ve katılım bankacılığı esaslarına uygun olan fonlara yatırım yapılmaktadır.

Emeklilik şirketinin internet sitesinde katılımcılara verilen internet şifrelerinden giriş yapılarak hesaplarına ulaşabilirler, birikim durumunu, fon getirilerini, ödeme dönemlerini ve bireysel emeklilik sözleşmesi ile ilgili işlemlerini gerçekleştirebilir.

Alacağın devri uygulaması ile nakde ihtiyacı olan katılımcıların BES'ten ayrılmasına gerek kalmadan devlet katkısı hariç bireysel emeklilik sözleşmelerinden kaynaklı alacaklarının tamamı veya bir kısmının bankalarda teminat olarak gösterilmesine imkân tanınmaktadır.

BES’teki birikimlerinizi teminat olarak göstererek bankalarda uygun finansman seçeneği ile kredi kullanabilirsiniz. Bireysel emeklilik sisteminde alacağın devri uygulamasına başlayan bankalar için geçerli olup bankalar tarafından uygulanacak uygun finansman seçenekleri değişiklik gösterebilecektir.

1.Devre Konu Edilebilecek Sözleşmeler Hangileridir?

• Bireysel Sözleşme
• Gruba Bağlı Bireysel Sözleşme
• Otomatik Katılım Sertifikası
• Gruba Bağlı Bireysel Sponsor Sözleşmesi

2. Devre Konu Edilemeyecek Sözleşmeler Hangileridir?

• Emeklilik Gelir Planı kapsamındaki sözleşmeler
• İşveren Grup Emeklilik Sözleşmesi
• VASA (yürürlük tarihi itibari ile ilk üç yıl)
• Sözleşme üzerinde tedbir, malvarlığı dondurma, haciz, iflas, rehin ve benzeri her türlü idari ve adli talebe konu sözleşmeler
• Aktarımla tarihinden itibaren 6 ay geçmeyen sözleşmeler
• Başka bir alacak kapsamında alacağın devri sözleşmesi devam eden sözleşmeler
• Aktarım veya sonlanma işlemleri devam eden sözleşmeler

3. Devir Süreci Nasıl İlerlemektedir?

• Alacağını devretmek isteyen katılımcının bankaya başvurusu esnasında banka, katılımcının rızasını almak koşuluyla, tercihine göre talep ettiği kredi için alacağın devrine konu olabilecek yeterli tutar olup olmadığı bilgisi veya katılımcının devredilebilir toplam tutar bilgisini Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) aracılığı ile sorgulayarak belirlenen kurallar ve kontroller sonrasında alacağın devrine konu olabilecek sözleşme ve birikim tutarını bankaya bildirir. Alacağın devrine konu olabilecek tutarın belirlenmesinde, emeklilik şirketlerinin kredi vadesi boyunca sözleşmedeki birikimden indirim yoluyla tahsil edebilecekleri kesinti gelirleri dikkate alınır.
• Banka ile katılımcı arasında Bireysel Emeklilik Sözleşmesinden Kaynaklanan Alacakların Devri Sözleşmesi akdedilerek emeklilik şirketleri tarafından da verilecek onay ile süreç başlatılır.
• Katılımcının bankaya devrettiği tutar katılımcının hesabındaki tüm fonlardan nakde dönüştürülerek merkezi alacağın devri emeklilik yatırım fonlarında yatırıma yönlendirilir.

• Devre konu tutar, katılım emeklilik planlarında yer alan sözleşmedeki birikimlerden ise veya katılım bankalarına yapılan bir devir işlemi söz konusu ise faiz içermeyen merkezi alacağın devri emeklilik yatırım fonunda yatırıma yönlendirilir. Diğer tutarlar ise faiz içeren merkezi alacağın devri emeklilik yatırım fonunda yatırıma yönlendirilir

4. Alacağın Devri Nasıl Sona Erer?

• Alacağın devri sözleşmesine konu tutarın tahsil edildiği veya ilgili kredi borcunun kapandığı bilgisinin EGM aracılığıyla emeklilik şirketine bildirilmesini müteakip alacağın devri sözleşmesi sona erer ve alacağın devri fonlarında yatırıma yönlendirilmiş tutar nakde dönüştürülerek katılımcının güncel fon dağılım tercihlerine uygun olarak dağıtılır.
• Alacağını devreden katılımcının birbirini izleyen en az iki kredi taksitinin ödenmemesi ve bankanın takip eden 30 gün içerisinde ödeme yapılmaması durumunda tüm taksitlerin muaccel hale geleceği konusunda uyarıda bulunması halinde tanınan süre sonunda banka tarafından EGM’ye bildirim yapılmasını takiben emeklilik şirketi, devre konu bireysel emeklilik sözleşmesi sonlandırarak katılımcıya ödenecek tutardan düşülmesi suretiyle bankaya ödeme yapar. Varsa kalan tutar katılımcıya ödenir.

5. Alacağın Devri Sözleşmesi Devam Ederken Hangi Haklarımı Kullanabilirim?

• Alacağın devrine konu edilen tutar dışında kalan birikimleriniz üzerinde Fon Değişikliği yapabilirsiniz.
• Sözleşmeye katkı payı ödemeye devam edebilirsiniz.
• Alacağın devir sözleşmesi devam ettiği süre boyunca, sözleşmenizi sonlandıramaz veya birikimlerinizi başka şirketlere aktaramazsınız.
• Sözleşmelerden kaynaklı alacaklarınızı mevcut kredileriniz veya üçüncü kişilere ait kredi borçlarının teminatı olarak bankaya devredemezsiniz.

Devlet Katkısı, katılımcı tarafından ödenen katkı paylarına belli bir oranda devlet tarafından katılımcının emeklilik hesabına ödenen tutardır. 22 Ocak 2022 tarih ve 31727 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “7351 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile birlikte %25 olan bu oran %30 olarak uygulanmaktadır. Toplu katkı payı ödemelerine ise yıllara sâri Devlet katkısı verilmesine imkân sunulmaktadır. Bu şekilde, bir defada katkı payı yatırıp devlet katkısını her senenin limiti üzerinden almak mümkündür. Birikimlerin erkenden emeklilik fonlarında değerlenmesiyle hem fon getirisi hem de devlet katkısı imkanından yararlanılabilecektir.

Evet, devlet katkısından yararlanabilmek için katılımcı adına ve hesabına katkı payı ödeyen kişiye bakılmaksızın devlet katkısı yatırılmaktadır.

Bireysel emeklilik sözleşmesi bulunan her T.C vatandaşı ve mavi kart sahipleri devlet katkısından faydalanabilir, bununla ilgili herhangi bir işlem yapılmamaktadır, düzenli ödemelerde devlet tarafından otomatik olarak sözleşmeye yatırılmaktadır. (İşveren grup emeklilik planına dahil olan katılımcılar hariç)

Devlet katkısına ilişkin üst sınır katılımcı bazında uygulanmaktadır. Aynı dönemde birden fazla sözleşmesine katkı payı ödeyen katılımcının ödediği toplam katkı payı tutarı için hesaplanan devlet katkısı tutarı, ilgili ayda sözleşme başına ödenen katkı payının ağırlığına göre sözleşmesine dağıtılmaktadır. Bir takvim yılı içinde ödenen ve devlet katkısı hesaplamasında dikkate alınacak katkı payı tutarı, yıllık brüt asgari ücret kadardır.                          

Devlet katkısı haczedilemez, rehnedilemez.

29/06/2012 – 29/06/2014 tarihleri arasında bireysel emeklilik sözleşmesinin sonlandırılması halinde, mevcut diğer emeklilik sözleşmeleri ile yeni yapılacak olan bireysel emeklilik sözleşmelerinden 31/12/2014 tarihine kadar devlet katkısı ödenmemektedir.

Bireysel Emeklilik Sisteminde sağlık, kaza ve vefat teminatı bulunmamaktadır.

56 yaşını tamamlamış, en az 10 yıllık kazanılmış süresi bulunan aktif üyeler ve pasif üyeler ile birlikte hizmet sunucusu düzenlemelerine göre emeklilik hakkı elde etmiş aktif üyeler emeklilik gelir planına aktarım yapabilir. Üye veya çalışanın, her bir sözleşmesinin kurulması aşamasında, en az aylık brüt asgari ücretin 4 katı kadar tutarı sözleşmeye aktarması gerekmektedir. Burada esas alınacak asgari ücretin tutarı, ilgili aktarımın yapıldığı tarihte geçerli olan aylık brüt asgari ücretin tutarıdır.

Evet, üye veya çalışan birden çok şirkete veya aynı şirkette birden çok sözleşmeye aktarım yapabilir.

Söz konusu katılımcının, bu sözleşmelerden herhangi birini sonlandırması durumunda, katılımcının devam etmekte olan sözleşmeleri için aktarım esnasında hak kazanılan süreler geçerliliğini korumaya devam eder.

Aktarım yapan üye veya çalışanın ilgili hizmet sunucusunda fiilen geçirdiği sürenin hesabında hizmet sunucusunun tabi olduğu mevzuat esas alınır. Buna göre, askerlik hizmeti ücretsiz izin, üyeliğin askıya alınması vb. varsa üyelik süresine dahil edilmeyen dönemler, süre hesabında dikkate alınmaz.

Aktarım kısım kısım yapılırken katılımcının vefat etmiş olması halinde, bireysel emeklilik sistemine aktarılan birikim lehtar veya hak sahiplerine ödenir ve vefat eden katılımcının varsa ilgili hizmet sunucusunda kalan birikimi kendisi adına aktarıma konu edilmez. Diğer taraftan, katılımcının vefat etmesi nedeniyle ilgili hizmet sunucusunun mevzuatı çerçevesinde hak sahibi sıfatıyla hizmet sunucusuna yeni dahil olan pasif üyelerin bulunması durumunda, bu kişiler kendisine kalan birikimleri için kendi adlarına ayrıca bir aktarım yapabilir.

Katılımcıya, ilk aktarım tarihinden itibaren ilk 3 yıllık süre boyunca emeklilik gelir planından yapılabilecek ödemelere ilişkin üst limit aşağıda yer alan esaslara göre hesaplanır ve müteakip sözleşme yıldönümünde veya katılımcının doğum tarihinde, güncel bilgilerle (güncel birikim ve katılımcı yaşı) revize edilebilir.

a) 56 yaşından büyük katılımcılara aşağıda yer alan PMF tablosuna göre hesap edilen azami aylık tutardan daha fazla ödeme yapılamaz. Programlı geri ödeme kapsamında sözleşme başına ödenebilecek tutara ilişkin üst limit, söz konusu tablodaki yaşam beklentisine göre belirlenir. Örneğin, ilk aktarım tarihinde 56 yaşında olan bir katılımcının, ilk yıl için aylık alabileceği azami tutar “Sözleşmedeki toplam birikim/214” olacaktır.

b) 56 yaşından küçük katılımcılara ödeme yapılırken, aylık alabileceği azami tutar, toplam birikiminin aşağıda yer alan aylık süreye bölünmesi yoluyla hesaplanır ve hesap edilen azami aylık tutardan daha fazla ödeme yapılamaz

    i. Üyenin hizmet sunucusundan ödeme alabileceği son yaş bilgisi mevcut ise aktarım anındaki yaş ile son yaş arasında kalan tam ay süresi esas alınır. Örneğin, ilk aktarım tarihinde 8 yaşında olan ve ilgili hizmet sunucusu mevzuatına göre 18 yaşına kadar yetim maaşı alacağı yönünde düzenleme bulunan bir katılımcının bekleme süresi içinde aylık alabileceği azami tutar “Sözleşmedeki toplam birikim/120” olacaktır. Katılımcı her halükârda 3 yıldan önce birikiminin tamamını alamayacağı için söz konusu tam ay süresi 36’dan az olamaz.
 
   ii. Üyenin hizmet sunucusundan aylık alabileceği son yaş bilgisi mevcut değil ise veya yoksa 214 ay esas alınır.

Bekleme süresi içinde bireysel emeklilik mevzuatına göre emeklilik hakkı elde eden katılımcı, en az aylık brüt asgari ücretin 4 katı kadar tutar limitini sağlayarak emeklilik gelir planına geçebilir. Burada esas alınacak asgari ücretin tutarı, emeklilik gelir planına geçiş yapıldığı tarihte geçerli olan aylık brüt asgari ücretin tutarıdır.

Kanunun Ek 1 inci maddesi uyarınca, katılımcının bireysel emeklilik sisteminde 01.01.2013 tarihinden itibaren fiilen kaldığı süre devlet katkısına konu olmaktadır. Bu kapsamda, devlet katkısına hak kazanma süresi, bireysel emeklilik sistemine ilk aktarımın yapıldığı tarih ile başlar.

İlk aktarımın yapıldığı tarihinden itibaren 3 yıl içinde, aktarım ile kurulan bir emeklilik sözleşmesi kapsamındaki birikim ve devlet katkısı hesabındaki tutarlar başka bir emeklilik şirketine aktarılamaz.

Hizmet sunucusu tarafından üyeleri veya çalışanları adına ödenen katkı payları, işveren grup emeklilik sözleşmesi kapsamında aktarılabilir. Bu sözleşmeler için hak kazanma süresi; aktarım tarihi ile başlar, bekleme süresinden daha kısa olacak şekilde belirlenemez ve buna ilişkin uygulama Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelik hükümleri ve Yıllara Göre Asgari Hak Kazanma Oranları Tablosu çerçevesinde gerçekleştirilir.

Söz konusu ödemeler için ilgili (ilk veya ek) aktarım tutarının fiilen şirkete ödendiği tarihte yürürlükte geçerli olan aylık brüt asgari ücretin tutarı esas alınır. Bu ödemeler, bireysel emeklilik sistemine aktarılan toplam tutara ilave edilir. Bu kapsamda yapılan katkılar için devlet katkısı ödenmez. 

4632 sayılı Kanunun 17. maddesinin ikinci fıkrasında yapılan düzenlemeyle, bireysel emeklilik sözleşmelerinin alacağın devir edilmesine imkân sunulmuş olup kredi kullanımı esnasında BES sözleşmesini alacağın devir etme olanağı sunulmuştur. Bu sayede finansal ihtiyaçlar nedeniyle katılımcıların bireysel emeklilik birikimlerini alarak sistemden çıkışlarının azaltılması amaçlanmış, BES birikimlerini alacağın devir ederek uygun koşullarda krediye erişim imkânı tanınmasının faydalı olacağı düşünülmüştür.

4632 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesine ekleme yapılarak, talepleri halinde kırk beş yaş üstü çalışanların da otomatik katılım sistemine dahil edilebilmesine imkân sunulmuştur. Böylece, 45 yaşına gelen bir çalışanın, otomatik katılım sisteminde de devlet katkısı limitinden faydalanarak tasarruf yapması sağlanabilecektir.

Bireysel Emeklilik Sisteminden emekliliğe hak kazanılması için BES sistemine giriş tarihinden itibaren en az 10 yıl sistemde kalmak koşulu ile 56 yaşını tamamlamış olunması gerekmektedir.

Emekli ikramiyeleri toplu para olarak ve düzenli emekli maaşları da aylık katkı payı olarak BES sözleşmesine yatırılabilir. Bu sayede %30 Devlet katkısından faydalanılır, aynı zamanda birikimler emeklilik fonlarında değerlenmeye devam eder.

Bireysel Emeklilik Sistemi'nde Kısmi çekiş hakkı ile  evlilik, konut, eğitim ve doğal afetler gibi durumlarda sistemden çıkmadan ve sahip olunan haklardan vazgeçmeden birikimlerinizin %50’sine kadar çekebilme imkânı tanımaktadır. (Eğitim hali için en erken 18 yaş altı bir sözleşme 01.06.2026 tarihinde kısmi çekişe konu olabilecektir.)

Birikimlerin yüzde 50'ye kadar kısmı alınabilir.

Evlilik, konut ve eğitim gibi hallerde  kısmi çekiş için başvurduğunuz tarihten önceki 5 yıl BES’te olma şartı bulunmaktadır. Yaş şartı, evlilik, konut, doğal afet durumlarında bulunmamakta eğitim halinde ise 21 yaş şartı aranmaktadır. Katkı payı ödeme şartı, evlilik, konut ve eğitim hallerinde aylık brüt asgari ücretin en az beş katı kadar katkı payı ödemiş olmanız gerekmektedir. Doğal afet halinde ise süre ve birikim şartı aranmaksızın kısmen ödeme yapılmasını talep edebilirsiniz.

Evlilik ve konut alımı kapsamında yapılan kısmi çekişe yüzde 20 devlet katkısı, eğitim, doğal afet kapsamındaki kısmi çekişe ise yüzde 25 devlet katkısı verilmektedir.

Evlilik, konut, doğal affet durumlarında toplu para, eğitim halinde ise 4 yıla yayılmış ödeme bulunmaktadır.

Evlilik, konut, doğal affet durumlarındaki kısmi çekiş sonrasında sistemde 3 yıl kalacağınıza dair taahhütte bulunmanız gerekmektedir. Eğitim ihtiyacı için kısmi çekiş durumunda 4 yıl olarak taahhütte bulunmanız gerekmektedir. Bireysel emeklilik sözleşmenizden ayrılmayacağınıza dair vereceğiniz taahhütnamenin başlangıç tarihi kısmen ödeme tarihidir ve bu tarihe 3 yıl eklenerek taahhütnamenin sona erme tarihi hesaplanır. Süre sınırı sistemden emekli olunması veya vefat ve maluliyet durumunda geçerli değildir.