Öğrenci pasaportu, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yurt dışı seyahatlerinde kullanabileceği özel bir umuma mahsus pasaport türüdür. Özellikle eğitim hayatı devam eden gençlere sağlanan bu kolaylık, ekonomik avantajı nedeniyle en çok tercih edilen uygulamalardan biridir. Harçsız olarak alınabilmesi sayesinde öğrenciler pasaport masraflarını minimum seviyede tutar. Bu pasaport gençlerin yurt dışında eğitim, Erasmus programları, yaz okulları, kültürel etkinlikler veya turistik seyahatler için daha düşük maliyetle pasaport sahibi olabilmelerini sağlayan bir ayrıcalıktır. Ayrıca bu pasaport, öğrencilerin global ölçekte daha fazla deneyim kazanmasına ve uluslararası programlara daha rahat katılmasına da imkân tanır.
Öğrenci Pasaportu Nasıl Alınır?
Öğrenci pasaportu başvurusu, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nden online sistem üzerinden randevu alınarak yapılır.
Nüfus cüzdanı veya T.C. kimlik kartı (aslı ve fotokopisi)
2 adet biyometrik fotoğraf (son 6 ay içinde çekilmiş)
Güncel öğrenci belgesi (e-Devlet üzerinden alınabilir, kaşeli/imzalı olmalıdır)
Pasaport defter bedeli ödeme dekontu (harçsız öğrenci pasaportu için yalnızca defter bedeli ödenir)
Daha önce alınmış pasaport varsa iade edilmesi
Pasaport başvurusu sırasında herhangi bir harç ücreti ödenmez, yalnızca defter bedeli ödenerek işlem tamamlanır. Evrakların teslim edilmesi, biyometrik verilerin alınması ve sistem üzerinden onaylanmasının ardından pasaport basım süreci başlar. Ortalama 5-7 iş günü içinde pasaport hazırlanır ve PTT aracılığıyla başvuru sahibinin adresine güvenli şekilde teslim edilir. Yoğun dönemlerde bu süre birkaç gün uzayabileceği için başvurunun seyahat tarihinden en az 1 ay önce yapılması önerilir.
Öğrenci Pasaportu Ücretleri Ne Kadardır?
Öğrenci pasaportu ücretleri, yalnızca defter bedelinden oluşur ve bu durum öğrenciler için büyük bir avantaj sağlar. Pasaport fiyatı her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından güncellenir ve resmi gazetede yayımlanır. 2025 yılı için pasaport ücretleri standart pasaportlardan daha düşük kalır çünkü harçsız öğrenci pasaportu uygulaması devam etmektedir. Öğrenciler bu sayede 1 yıldan 10 yıla kadar olan pasaport sürelerinde yalnızca defter bedelini ödeyerek işlem yapabilir. Özellikle uzun süreli pasaport alan öğrenciler, tek seferlik ödeme ile yıllar boyunca avantajlı bir kullanım elde eder.
Öğrenci Pasaportu Kaç Yıllık Alınır?
Öğrenci pasaportu, 6 aydan 10 yıla kadar farklı sürelerde alınabilir. Öğrenciler genellikle 5 yıl ve üzeri pasaport sürelerini tercih eder çünkü uzun vadede hem yeniden başvuru zahmetinden kurtarır hem de ekonomik açıdan daha kârlıdır. Pasaport yaş sınırı ise öğrencilik statüsünün devam etmesine bağlıdır. Öğrencilik sona erdiğinde pasaportun geçerliliği kendiliğinden bitmez; pasaport süresi dolana kadar kullanılabilir. Ancak yeni başvurularda veya pasaport yenileme işlemlerinde öğrenci statüsünden yararlanılamaz. Bu nedenle öğrencilerin, eğitim hayatları devam ederken uzun süreli pasaport başvurusu yapmaları tavsiye edilir.
Öğrenci Pasaportu İçin Gerekli Belgeler
Öğrenci pasaportu için ne gereklidir sorusunun yanıtı, başvuru sırasında istenen belgelerin eksiksiz ve doğru hazırlanmasıdır. Evrakların güncel ve resmi geçerliliği olan nüshalardan oluşması, sürecin sorunsuz ilerlemesi açısından kritik öneme sahiptir. İşte temel belgeler:
Kimlik kartı aslı ve fotokopisi
Biyometrik fotoğraf (2 adet, uluslararası standartlara uygun, son 6 ay içinde çekilmiş)
Güncel öğrenci belgesi (e-Devlet üzerinden alınabilir, kaşeli ve imzalı olması tavsiye edilir)
Defter bedeli ödeme dekontu (harçsız uygulama kapsamında yalnızca bu bedel ödenir)
Daha önce alınmış pasaport varsa iade edilmesi
25 yaş üstü öğrenci pasaportu almak isteyenler de bu belgelerle başvuru yapabilir. Ancak öğrenci pasaportu şartları arasında öğrencilik statüsünün aktif olarak devam etmesi bulunur. Açık öğretim öğrencileri de aktif öğrenci belgesi sunarak bu haktan yararlanabilir. Belgelerin eksik veya hatalı olması başvurunun reddedilmesine yol açabileceğinden, öğrencilerin başvuru gününden önce mutlaka kontrol listesi hazırlayarak tüm evrakları gözden geçirmesi önerilir.
Öğrenci Pasaportu ile Nerelere Gidilir?
Türkiye’nin anlaşmalı olduğu ülkelerde geçerli olan bu pasaportla öğrenciler vizesiz gidilebilen ülkelere giriş yapabilir, diğer ülkelere ise vize başvurusunda bulunabilir. Örneğin Balkan ülkeleri, bazı Latin Amerika ülkeleri ve Asya’da yer alan birkaç ülke Türk vatandaşlarına vizesiz giriş hakkı tanımaktadır. Öğrenci pasaportuyla Schengen ülkelerine veya Amerika gibi ülkelere seyahat etmek isteyenler ise vize almak zorundadır.
Bu pasaportla öğrenciler Erasmus ve değişim programlarına, kısa süreli dil kurslarına veya yaz okullarına rahatlıkla katılabilir. Ayrıca turistik amaçlı seyahatlerde, fuar ve seminerlerde de aynı şekilde kullanılabilir. Dolayısıyla öğrenci pasaportu, gençlerin uluslararası deneyimlerini artırmaları için son derece kullanışlı ve ekonomik bir seçenektir.
Ancak unutulmamalıdır ki yurtdışı deneyimlerinde yalnızca pasaport yeterli değildir. Sağlık sorunları veya beklenmedik durumlarla karşılaşmamak için Seyahat Sağlık Sigortası yaptırmak büyük önem taşır. Bu sigorta, öğrencilerin eğitim, tatil ya da kısa süreli ziyaretleri sırasında karşılaşabilecekleri sağlık harcamalarını güvence altına alarak seyahatlerini daha güvenli hale getirir. Özellikle Erasmus, yaz okulu veya uzun süreli programlara katılan öğrenciler için seyahat sağlık sigortası, vize başvurularında da çoğu zaman zorunlu tutulmaktadır.
Pasaportu başvurusunda dikkat edilmesi gerekenler;
Randevu almadan başvuru yapılamaz.
Pasaportu için gerekli belgeler eksiksiz hazırlanmalıdır.
Öğrenci belgesi güncel olmalı ve e-Devlet üzerinden alınmalıdır.
Defter bedeli ödemesi randevu öncesinde yapılmalıdır.
Fotoğraflar biyometrik standartlara uygun olmalıdır.
Öğrenci Pasaportu Hangi Renktir?
Öğrenci pasaportu bordo pasaporttur. Yani öğrenciler için ayrı bir pasaport rengi üretilmez, standart umuma mahsus pasaport verilir ve bu pasaport uluslararası geçerliliğe sahiptir. Farkı, öğrencilere tanınan harç muafiyetidir. Öğrenciler başvuru yaptığında yalnızca defter bedelini ödeyerek aynı pasaportu daha avantajlı şekilde alabilir.
Öğrenci Pasaportu ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Başvuru yapıldıktan sonra ortalama 5-7 iş günü içinde hazırlanır ve PTT aracılığıyla teslim edilir. Ancak yoğun başvuru dönemlerinde bu süre 10 güne kadar uzayabilir. Öğrencilerin seyahat planlarını aksatmamak için pasaport başvurusunu en az 1 ay önceden yapmaları önerilir.
Yurt dışına çıkışlarda uluslararası geçerli kimlik ve seyahat belgesi görevi görür. Erasmus, dil kursları, yaz okulları, staj programları ve turistik gezilerde kullanılabilir. Ayrıca vize başvurularında resmi bir kimlik belgesi olarak sunulur.
Hayır, geçerlilik süresi devam eder ancak yeni başvurularda öğrenci statüsü kullanılamaz. Bu nedenle öğrencilik sona ermiş olsa da mevcut pasaport süresi dolana kadar kullanılmaya devam edilebilir.
25 yaş üstü öğrenciler de aktif öğrenci belgeleriyle başvuru yaparak bu haktan yararlanabilir. Burada önemli nokta, öğrencilik statüsünün devam etmesidir. Yüksek lisans ve doktora öğrencileri de güncel belgeleriyle başvuru yapabilir.
Evet, aktif öğrenci belgesi sunan açık öğretim öğrencileri de öğrenci pasaportundan yararlanabilir. Açık öğretim öğrencilerinin de diğer öğrenciler gibi harçsız pasaport hakkı vardır ve gerekli belgelerle başvurularını tamamlayabilirler.