Rahim kanseri, kadınlarda en sık rastlanan jinekolojik kanser çeşitlerinden biridir ve çoğunlukla sinsi bir şekilde ilerler. Her sene binlerce kadını etkileyen hastalık, erken teşhis edilmediği zaman ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Hastalığı yakından tanımak ve belirtileri bilmek farkındalık geliştirilmesi bakımından büyük önem taşır.
Rahim Kanseri Nedir?
Rahim kanseri, rahmin endometrium da denilen iç tabakasında bulunan hücrelerin kontrolsüz bir biçimde çoğalmasıyla ortaya çıkan bir kanser türüdür. Çoğu zaman menopoz sonrasında görülse de, nadiren genç yaşlarda da rastlanabilir. Erken evrede belirtilerin fark edilmesi, tedaviye erken başlanması bakımından önemlidir.
Rahim kanseri araştırılırken bazı başka hastalıklarla karıştırılabilir. Bu nedenle isim karışıklığına yol açabilen rahim kanseri ile rahim ağzı kanseri arasındaki fark da öğrenilmelidir. Her iki hastalık da kadın üreme sistemiyle ilgilidir. Fakat oluştuğu bölge ve risk faktörleri bakımından birbirlerinden ayrılırlar. Rahim kanseri hastalığı, rahmin iç tabakasında gelişir ve hormonal dengesizlikler, genetik faktörler ve obezite ile ilişkilendirilir. Diğer kanser türü ise rahmin vajinaya açılan bölgesi olan rahim ağzında meydana gelir ve genellikle HPV enfeksiyonu ile ilgilidir.
Farklılıkların ayırt edilmesi her iki kanser türünün teşhis ve tedavi süreçlerinin doğru şekilde yönetilebilmesi bakımından önem taşır. Peki bu hastalıkların bir aşısı var mıdır? Rahim kanseri aşısı, HPV virüsüne karşı geliştirilen bir aşıdır ve daha çok rahim ağzı kanserinin önlenmesi konusunda etki gösterir. Rahim kanseri için ise özel bir aşı mevcut değildir.
Rahim Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Rahim kanseri belirtileri, genellikle hafif ve geçici zannedilen bulgularla başlar. Bu yüzden, pek çok kadın erken evrelerde semptomları göz ardı edebilir. Oysa vücuttan gelen sinyaller, hastalığın erken teşhisi için yaşamsal öneme sahiptir. En sık görülen belirti, menopozdan sonra görülen vajinal kanamalardır. Adet görmeyen bir kadında kanama olması, araştırılması gereken bir durumdur.
Yalnızca menopoz sonrası değil, nadiren de olsa doğurganlık çağında olan kadınlarda da kansere rastlanabilir. Genç yaşta rahim kanseri belirtileri değişiklik gösterebilir. Düzensiz adet kanamaları, ilişki sonrası lekelenmeler, ara kanamalar veya uzun süren adet döngüleri genç kadınlarda dikkat edilmesi gereken sinyallerdir.
Bazı kadınlarda pelvik bölgede basınç, kasık ağrısı veya açıklanamayan kilo kaybı gibi genel semptomlar da görülebilir. Bulgular her zaman kanserle ilişkili olmasa da ihmal edilmeden değerlendirilmesi gerekir. Belirtilerin şiddeti ve tipi, hastalığın durumuna göre değişiklik gösterebilir. Bu sebeple rahim kanseri evreleri, tanıdan sonra değerlendirilmesi gereken önemli bir konudur. Kanser evreleri dört aşamaya ayrılır ve her birinde farklı semptomlar görülür.
Rahim Kanseri 1. Evre Belirtileri
1. evre genellikle erken tanı avantajı sunan, fakat çoğu zaman göz ardı edilen bulgularla kendini gösterir. Bu aşamada kanser hücreleri sadece rahmin iç tabakasında yer alır ve henüz çevre dokulara yayılmamıştır. En sık görülen belirti menopoz sonrası vajinal kanamalardır. Doğurganlık çağındaki kadınlarda ise ara kanama, adet düzensizliği, normalden uzun süren adet süreci görülebilir. Ayrıca, bazı durumlarda hafif pelvik ağrılar veya akıntıda değişikliklere de rastlanabilir. Semptomlar genellikle hafiftir. Bu yüzden düzenli muayene büyük önem taşır.
Rahim Kanseri 2. Evre Belirtileri
2. evrede belirtiler, hastalığın rahim ağzına doğru ilerlemesiyle beraber biraz daha belirginleşir. Vajinal kanama sayısında artış, ilişki sonrası kanama ya da koyu renkli vajinal akıntı gibi semptomlar sıklıkla görülür. Bazı hastalarda kasıkta baskı, bel ağrısı ya da pelvik bölgede dolgunluk hissi gibi belirtiler de görülebilir. Belirtiler, günlük yaşam kalitesini hafif şekilde etkilemeye başlar ve hastalar çoğu zaman doktora başvurmaya başlar.
Rahim Kanseri 3. Evre Belirtileri
3. evrede kanser rahim dışına çıkarak vajina, lenf nodları, yumurtalıklar gibi çevre dokulara yayılmaya başlar. Belirtiler daha şiddetli seyreder ve ihmal edilemeyecek düzeye ulaşır. Devamlı ve yoğun vajinal kanama, sürekli pelvik ağrı, kötü kokulu akıntı, cinsel ilişki sırasında ağrı gibi şikayetler dikkat çeker. İdrar yaparken yanma, bağırsak düzeninde değişiklik, sık idrara çıkma, iştahsızlık, açıklanamayan kilo kaybı, halsizlik gibi yakınmalar da bu evrede görülebilir.
Rahim Kanseri 4. Evre Belirtileri
4. evrede hastalık artık ileri düzeydedir ve rektum, mesane, karaciğer, akciğer gibi uzak organlara yayılım gösterir. Bu evrede idrar ya da dışkılama sırasında kan gelmesi, yoğun kasık ve bel ağrısı, bağırsak ve mesane fonksiyonlarında ciddi bozukluklar, kanserin metastaz yaptığı bölgelere göre göğüs ağrısı, sarılık, sürekli yorgunluk, nefes darlığı gibi belirtilere de rastlanabilir. Hastaların yaşam kalitesi ciddi oranda düşer ve tıbbi destek zorunlu hale gelir.
Rahim Kanseri Neden Olur?
Rahim kanseri, genellikle rahmin iç yüzeyini kaplayan endometrium dokusunda görülen anormal hücre büyümesi ile seyreder ve bazı faktörlerin etkisiyle tetiklenebilir. Hastalığın gelişiminde genetik yatkınlık ve hormonal dengesizlikler rol oynar. Rahim kanserinin sebepleri kısaca şöyle sıralanabilir:
Hormonal Dengesizlikler: Östrojen hormonunun fazla, progesteronun az olması riski artırır.
Menopozun Geç Yaşta Başlaması: Uzun süre östrojene maruz kalmak riski artırır.
Obezite: Fazla vücut yağı, östrojen üretimini artırıp kanser riskini tetikleyebilir.
Polikistik Over Sendromu (PCOS): Hormonal düzensizliklere hastalığa zemin yaratabilir.
Şeker Hastalığı (Diyabet): Metabolik problemler kanser gelişimine sebep olabilir.
Ailede Rahim Kanseri Hikayesi: Genetik yatkınlık riski artırır.
Uzun Süren Hormon Tedavileri: Koruyucu amaçla kullanılan ve sadece östrojen içeren hormon tedavileri risk yaratabilir.
Menstruasyonun Erken Başlayıp Geç Bitmesi: Uzun adet görme süresi risk oluşturur.
Düşük Doğum Sayısı ya da Hiç Doğum Yapmama: Rahmin düzenli şekilde yenilenmemesi risk yaratır.
Rahim Kanseri Testi Nasıl Yapılır?
Rahim kanseri testi, hastalığın erken teşhisi için kilit bir adımdır ve çoğunlukla jinekolojik muayene esnasında uygulanır. Bu testler, kanseri saptamak ve evresini tespit etmek için farklı metotların bir arada kullanılmasını içerir.
İlk aşamada doktor hastanın şikayetlerini dinleyerek hastayı muayene eder. Vajinal ultrason gibi görüntüleme metotlarından yararlanabilir. Kesin tanı için kanseri testi kapsamında endometrial biyopsi yapılabilir. Rahim içinden küçük bir doku örneği alınarak laboratuvarda incelenir.
Biyopsinin yanı sıra, gerekli görülürse histeroskopi yöntemiyle rahim içi direkt olarak görüntülenebilir ve gerekli görülen alanlardan numuneler alınabilir. Kanserin yaygınlığını belirlemek için tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve PET gibi ileri görüntüleme metotları da tercih edilebilir. Erken tanı için rutin jinekolojik kontroller yaptırmak ve belirti görüldüğünde vakit kaybetmeden doktora başvurmak oldukça önemlidir. Doğru zamanda uygulanan bir kanser testi, hastalığın tedavi ihtimalini artırmaya yardımcı olabilir.
Rahim Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Rahim kanseri tedavisi; hastalığın evresine, yayılımına ve hastanın genel durumuna göre planlanır. En sık uygulanan tedavi metodu cerrahidir ve çoğu zaman rahmin tamamının alınması ile gerçekleştirilir. Cerrahi işlem esnasında bazen yumurtalıklar ve lenf bezleri de alınabilir.
Erken evrede cerrahi tedavi tek başına yeterli olabilir veya ileri evrelerde radyoterapi ve kemoterapi gibi ek tedavi metotlarına gerek duyulabilir. Radyoterapide kanser hücrelerini yok etmek amacıyla yüksek enerjili ışınlardan yararlanılırken, kemoterapide ilaçlarla kanserin yayılımının engellenmesi hedeflenir. Bazı durumlarda hormon tedavisine de doktorlar tarafından başvurulabilir; çünkü kanser hücreleri hormonlara duyarlı olabilir.
Rahim kanseri, erken tanı söz konusu olduğunda tedavi şansı yüksek olan yönetilebilir bir hastalıktır. Rutin kontroller hastalığın tespitinde önemli rol oynar. Bununla beraber doğru bilgi sahibi olmak, semptomları fark etmek, gözlemlemek ve takip etmek, sağlık kontrollerini aksatmamak yaşamsal öneme sahiptir. Türkiye Sigorta'nın Sağlık Sigortası ürünlerini inceleyebilir, rahim kanseri gibi riskli hastalıklara karşı önlem almak için Kadınlara Özel Riskli Hastalıklar Sigortası'na göz atabilirsiniz.
Sağlığınızı güvence altına almak için Tamamlayıcı Sağlık Sigortası teklifinizi alın.
Rahim Kanseri ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Ultrason, rahim kanserinin varlığı ile ilgili önemli ipuçları verse de kesin tanı için yeterli değildir. Vajinal ultrason ile rahim içi kalınlığı ve varsa anormallikler görülebilir. Kesin tanı için ise endometrial biyopsi ya da diğer ileri görüntüleme metotlarına gerek duyulabilir.
Kan testleri bu hastalığı direkt olarak tespit edemez. Fakat kimi tümör belirteçleri ve genel kan değerleri hastalığın seyrine destek olabilir. Kesin tanı için biyopsi ve görüntüleme yöntemleri tercih edilir.
Bu hastalık genetik unsurlardan etkilenebilir. Fakat direkt olarak kalıtsal bir hastalık olduğu söylenemez. Ailede rahim kanseri öyküsünün varlığı risk artırabilir. Genetik yatkınlık, çevresel ve hormonal etmenlerle beraber hastalık gelişiminde rol oynar.
Bu kanser tipi en çok 50-70 yaş aralığında görülür. Özellikle menopozdan sonra risk artar. Bununla birlikte genç yaşta da ortaya çıkabilir. Düzenli kontrollere gitmek ve belirtilere dikkat etmek her yaşta büyük önem taşır.